Ülkemizde farklı ölçekte firmalar tarafından enerji verimliliği yatırımlarının finansmanında devlet destekleri (KOSGEB, Enerji Bakanlığı), banka kredileri (yatırım kredisi, satıcı kredileri vb.), finansal kiralama (leasing), enerji performans sözleşmeleri (EPS) ve enerji hizmet şirketleri (ESCO) gibi alternatif finansman yöntemleri kullanılmaktadır.
DEVLET DESTEKLERİ
I. KOSGEB İşletme Geliştirme Desteği
Enerji Verimli Elektrik Motorları Değişimi Desteği
Desteğin uygulandığı pilot Organize Sanayi Bölgeleri:
Enerji Verimli Elektrik Motorları Değişimi Desteği, Adana Hacı Sabancı OSB, Ankara Sanayi Odası 1. OSB, Antalya OSB, Bursa OSB, İzmir Kemalpaşa OSB, Gebze OSB ve Uşak OSB olmak üzere 7 pilot OSB’de uygulanmaktadır. KOSGEB veri tabanına kayıt olarak, İşletme Geliştirme Destek Programı’na başvuru yapmış ve KOSGEB tarafından onaylanmış KOBİ’ler desteklenmektedir. 2021 yılı sonuna kadar geçerli olacak destek kapsamında her KOBİ başına destek üst limiti 80.000 TL olmak üzere yerli motorda %75, ithal motorda %60 destek sağlanıyor.
TEVMOT’un uygulamada olan bu desteği sayesinde KOBİ’lerin elde edecekleri faydalar:
- ücretsiz enerji verimliliği motor etütleri,
- yatırım planı raporu ve eğitimler
- enerji verimli ve çevreye dost elektrik motorları kullanımı ile ticari prestij
- ISO 50001’e uyumlanmada kolaylık ve kendi kendini amorti eden yatırımlar sonucunda üretim maliyetlerinde azalma.
KOSGEB İşletme Geliştirme Destek Programı kapsamında “Enerji Verimli Motorların Değişimi Desteği”nden yararlanma koşulları ve süresi, başvuru adımları ve destek ödemeleri ile ilgili detaylı bilgiye www.kosgeb.gov.tr resmi web adresinden ulaşabilirsiniz.
II. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Destekleri
a. Verimlilik Artırıcı Projeler
Enerji verimli ekipman ve sistem kullanımı, yalıtım, rehabilitasyon ve proses düzenleme gibi yollarla; gereksiz enerji kullanımının, atık enerjinin, enerji kayıp ve kaçaklarının önlenmesi veya en aza indirilmesi ile birlikte atık enerjinin geri kazanılması, kojenerasyon sistemleri gibi konulardaki çözümleri de kapsayan projeler, Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) olarak değerlendirilmektedir.
Bu kapsamda KDV hariç toplam yatırım bedeli en fazla 5.000.000 Türk Lirası olan projelere, proje bedelinin en fazla %30’u hibe olacak şekilde Bakanlık tarafından destek verilmektedir.
2020 yılı Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) başvuruları Bakanlıkça alınmaya başlanmış olup, Endüstriyel işletmelerin Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketlerine hazırlattıkları verimlilik artırıcı proje (VAP) başvuruları 31 Aralık 2020 tarihine kadar devam edecektir.
b. Gönüllü Anlaşma Destekleri
c. 5. Bölge Teşvikleri
Bakanlığın vereceği proje onayına istinaden yıllık asgari 500 TEP enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, mevcut duruma göre en az %20 oranında enerji tasarrufu sağlayacak şekilde tasarlanan ve sağlanacak enerji tasarrufu ile yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar, yapılacağı bölgeye bakılmaksızın 5. Bölge’de yapılacak olan yatırımlara sağlanan teşviklerden yararlandırılmaktadır.
Faydalanılacak teşvikler; katma değer vergisi istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği ve yatırım yeri tahsisidir.
Finansal Kiralama (Leasing)
Orta ve uzun vadeli bir finansman yöntemi olan leasing imalat ve hizmetler sektöründe faaliyet gösteren farklı ölçeklerdeki firmaların yatırımlarında kullandıkları bir finansman şekli olarak öne çıkmaktadır. Bazı ürünlere yönelik KDV muafiyeti, firmalar için leasingi cazip kılan faktörlerden biridir.
Enerji verimliliği konusunda ise leasing daha çok firmaların jeneratör ve ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri yatırımlarında kullanılmakta olup, söz konusu ekipmanların toplam leasing işlem hacmi içindeki payı %1’in altındadır.
Enerji verimliliği kapsamında yapılacak yatırımlarla ilgili de söz konusu muafiyetin oluşması ve “Elektrik enerjisi üretim ve kontrol ekipmanları” ana ekipman grubunda yer alan “elektrik motorları”nın %1 KDV oranı ile leasinge muhatap olması ve motor değişimlerinde kullanılacak leasingin KDV açısından desteklenmesi alternatif bir finansman modeli olarak tercih edilmesini sağlayacaktır.